آخرین ارقام تولید ناخالص داخلی کشور که تا پایان پاییز ۱۴۰۲ منتشر شده، نشان می‌دهد، در پاییز ۱۴۰۲ حجم تشکیل سرمایه ناخالص برابر با ۲۲ هزار و ۴۷۲ میلیارد تومان بوده که ۱۰٫۲ درصد از کل تولید ناخالص داخلی کشور را تشکیل می‌داده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد سهم تشکیل سرمایه به حداقل میزان خود در یک دهه اخیر یعنی از سال ۱۳۹۳ رسیده است.
سهم تشکیل سرمایه ناخالص در کمترین سطح خود در یک دهه اخیر
روش‌های مختلفی برای محاسبه‌ی ارزش تولید ناخالص داخلی وجود دارد که یکی از آنها مخارج صورت گرفته در بخش‌های مختلف اقتصاد را اندازه‌گیری می‌کند. مخارج اقتصاد شامل مخارج مصرفی خصوصی و دولتی، مخارج سرمایه‌گذاری و مخارج صادرات است.
مخارج سرمایه‌گذاری یکی از سه نوع مخارجی است که در اقتصاد صورت می‌گیرد و به دلیل نقشی که در توسعه اقتصاد ایفا می‌کند از اهمیت خاصی برخوردار است. در تعاریف اقتصادی گفته می‌شود سرمایه‌گذاری جریان استفاده از کالاهای مازاد است برای تولید ثروت و کسب سود بیشتر.
بررسی روند ۱۰ ساله تشکیل سرمایه ناخالص یعنی سرمایه‌گذاری بدون احتساب استهلاک انباره سرمایه نشان می‌دهد در پاییز ۱۴۰۲ سهم سرمایه‌گذاری در کل تولید ناخالص داخلی کشور به ۱۰٫۲ درصد رسیده که کمترین سهم آن در یک دهه گذشته بوده است. در پاییز سال ۱۳۹۳ سرمایه‌گذاری ۱۸٫۴ درصد از کیک اقتصاد را تشکیل می‌داده اما در این سال‌ها به مقدار ۸٫۲ واحد درصد افت کرده است.
افت سهم سرمایه‌گذاری حاکی از این است که در این سال‌ها سهم مصارف در کیک اقتصاد افزایش یافته است. علت این موضوع را می‌توان وجود نااطمینانی در فضای اقتصاد برای سرمایه‌گذاری، کاهش تقاضا و عدم توانایی در دسترسی به منابع مالی به دلیل تحریم‌ها دانست.
همچنین بررسی اجزای تشکیل سرمایه ناخالص نشان می‌دهد افت سرمایه‌گذاری در ساختمان کمی بیشتر از افت آن در ماشین‌آلات بوده است.
سرمایه‌گذاری در ساختمان بیش از ماشین‌آلات افت کرده است
مخارج سرمایه‌گذاری به دو گروه تفکیک می‌شود؛ سرمایه‌گذاری در ساختمان و سرمایه‌گذاری در ماشین‌آلات. منظور از سرمایه‌گذاری در ساختمان واضح به نظر می‌رسد و منظور از سرمایه‌گذاری در ماشین‌آلات تمام مخارجی است که روی ساختارها و تجهیزات بنگاه‌های اقتصادی صورت می‌گیرد.
در پاییز ۱۴۰۲ سهم سرمایه‌گذاری در ساختمان از کل ارزش افزوده خلق شده در کشور برابر با ۴٫۸ درصد و سهم سرمایه‌گذاری در ماشین‌آلات برابر با ۴٫۸ درصد بوده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد سهم سرمایه‌گذاری در ساختمان از تولید ناخالص داخلی کل کشور در ده سال اخیر بیش از سهم سرمایه‌گذاری در ماشین‌آلات افت کرده است. از پاییز سال ۱۳۹۳ تا کنون سهم سرمایه‌گذاری در ساختمان با ۵ واحد درصد افت از ۹٫۷ درصد به ۴٫۸ درصد رسیده است. در حالیکه سهم سرمایه‌گذاری در ماشین‌آلات در این مدت از ۸٫۷ درصد به ۵٫۴ درصد رسیده و ۳٫۳ درصد کاهش یافته است.
بنابراین می‌توان گفت بخش مسکونی کمی بیش از بخش غیر مسکونی از افت سرمایه‌گذاری متاثر شده است./اکوایران
