احمدرضا صفار طبسی،  درباره وضعیت تولیدات معدنی در خراسان رضوی اظهار کرد: همانطور که می‌دانید فعالیت‌های اقتصادی در رده بندی‌های علمی به چهار گروه تقسیم می‌شود و معدن یکی از این چهار گروه است؛ البته لازم به ذکر است که فعالیت‌های معدنی در این رده بندی‌های جهانی شامل استخراج نفت نیز می‌گردد که در کشور ما این نوع فعالیت‌ها در انحصار دولت است و بخش خصوصی بر روی سایر مواد معدنی متمرکز است.

وی افزود: در حال حاضر در کشور ما با توجه به شرایط تحریم فروش نفت و فشارهای چند جانبه‌ای که در این حوزه وارد شده و اثرات آن را بر اقتصاد می‌بینیم، توجه ویژه به بخش معدن شده است. گفته می‌شود که درآمد نفت می‌تواند به وسیله درآمد معدنی جایگزین شود. این توجه می‌تواند اثرات مثبت یا منفی داشته و همزمان می‌تواند با ایجاد تغییراتی در ساختار بخش معدن، در اقتصاد ما موجب رشد تولید شود و یا آن را با تهدیدات مواجه کند که باید در این خصوص احتیاط بیشتری به خرج بدهیم. به این معنا که از«معدنکاری بهینه» و «تولید بهره‌ور» غافل نشویم.

رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق مشهد با اشاره به اینکه تولید به هر قیمت در علم اقتصاد جایگاهی ندارد و محکوم به شکست خواهد بود، تصریح کرد: در مساله تولید ما از دو حیث باید نگاهی فرامرزی داشته باشیم؛ یکی اینکه توسعه امری وارداتی است و مفهومی بیشتر از رشد دارد؛ البته هر رشدی را نمی‌توان توسعه و توسعه‌ای را نمی‌توان توسعه پایدار دانست.

وی ادامه داد: تمام اینها ملزوماتی دارد که در دنیا تجربه شده است و ما باید این ملزومات را مد نظر قرار دهیم. برای مثال از تجربه کشورهای دیگر در آسیب‌های زیست محیطی ناشی از تولید بی رویه و غیر استاندارد درس بگیریم. یا راه کشورهایی مانند اتحاد جماهیر شوروی که در مسیر اقتصاد دستوری گام برداشتند، را تکرار نکنیم.

صفار طبسی با اشاره به اینکه مساله دوم که ما را به بیرون از مرزها متوجه می‌سازد، بحث رقابت است، گفت: اگر می‌خواهیم اقتصاد غیرنفتی را از طریق معدن قوت ببخشیم، باید بدانیم که رقبای قدرتمند و پیشرفته‌ای داریم و نباید چشم انتظار حمایت‌های مدیران دولتی بوده و باید تراز کاری خود را در سطح بین‌الملل تنظیم کنیم.

وی با اشاره به فرسودگی ماشین‌آلات‌ معدنی در کشور تصریح کرد: برخی از چالش‌ها در استان متمرکز شده‌ و در تولیدات معدنی تاثیر گذاشته‌اند. در حال حاضر متوسط عمر ماشین‌آلات معدنی هم بالاست و امکان نوسازی چندان فراهم نیست. بخشنامه‌ای که در سال گذشته برای واردات ماشین آلات ابلاغ شده شرایط را برای معادن بزرگتر تسهیل کرده نه برای معادن متوسط و کوچک که عمده معادن استان ما را تشکیل می‌دهند. بنابراین چنانچه راه حلی اندیشیده می‌شود، باید شرایط استان در آن لحاظ شود و در چارچوب واقعیت‌های معادن استان تعریف شود.

رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق مشهد تصریح کرد: یکی از پیشنهاداتی که در کمیسیون معدن ارائه شد، بحث لیزینگ ماشین‌آلات معدنی بود. امیدوارم این بحث در نهایت به نتیجه عملی ختم شود و تاثیرات مثبت آن را در ایجاد اشتغال و جلوگیری از مهاجرت به شهرها و رونق اقتصادی مشاهده کنیم.

لزوم افزایش سرمایه گذاری بخش دولتی در معادن خراسان رضوی

وی با اشاره به اینکه تولیدات معدنی استان با توجه به ترکیب و تنوع معادن استان باید مورد تحلیل و بررسی کارشناسان قرار بگیرد، گفت: تعداد زیادی از معادن استان محدود به مصالح ساختمانی از جمله معادن زیر سنگ لاشه، شن و ماسه هستند. این معادن شاید برای صاحبان مغازه سود داشته باشند اما در چرخه اقتصاد کلان نقش استراتژیک ایفا نمی‌کنند.

صفار طبسی افزود: در مقابل ما معادن فلزی ارزشمندی مانند آهن، مس، طلا، کرومیت و منگنز در استان داریم و در خصوص این معادن باید هزینه اکتشاف بیشتری انجام شود و اکتشافات را گسترش دهیم؛ این موضوع مستلزم سرمایه‌گذاری دولتی بوده و سرمایه گذاری در حوزه اکتشاف بسیار پر ریسک است. در خصوص رفع موانع تولید باید به بدنه کارشناسی و مدیریتی دولت توجه ویژه کرد.

رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق مشهد افزود: متاسفانه در بسیاری از موارد مشاهده می‌شود که اموری که به سادگی قابل انجام هستند و به عبارتی یک امر روتین اداری تلقی می‌شوند، مکرراً و مرتباً گره می‌خورند. این علاوه بر انقطاع در فرایند تولید موجب دلسردی صنعتگر، فعال اقتصادی و معدنی می‌گردد که بسیار خطرناک است، آن هم در شرایط امروز جامعه ما. بنابراین لازم است سیاست گذاری‌ها به نحوی باشد که از بیرون یک انسجام بین نهادهای مختلف در دولت ببینیم و همه در یک جهت اقدام کنند.

صفارطبسی بیان کرد: متاسفانه وضعیت زنجیره ارزش و زنجیره تامین در کشور ما و به ویژه در استان ما چندان شفاف، دقیق و جامع نیست. ما نیازمند گسترش زیرساخت‌های آماری در این زمینه هستیم. در چند سال گذشته اقداماتی در این راستا نظیر راه‌اندازی سامانه جامع تجارت انجام شده است که البته همچنان با وضع مطلوب فاصله داریم و اگر ندانیم چه میزان از تولیدات ما در کدام صنایع با چه هزینه‌ای، از چه مسیری و برای تولید چه محصولی صرف می‌شود، عملا قادر به برنامه‌ریزی در این راستا نخواهیم بود.

وی افزود: در این صورت نمی‌دانیم کدام معادن استراتژیک‌تر هستند و کدام باید کمتر مورد توجه قرار بگیرند. همچنین باید بدایم همسایگان ما و بازارهای هدف ما کدام مواد معدنی و مواد خام را استراتژیک تلقی می‌کنند، در این صورت می‌توانیم برای تولیدات صادرات محور برنامه ریزی بکنیم.

صفارطبرسی تصریح کرد: در مقیاس کوچکتر و استانی مشکل دیگری که در بحث خرید و فروش مواد معدنی داریم، واسطه‌گری است. واسطه‌گری آسیب بزرگی به فرآیند تولید می‌زند؛ از این طریق که بخش زیادی از سود تولید کننده را در اختیار کسی می‌گذارد که زحمت کمتری در فرایند تولید کشیده است و چه بسا در جهت عکس تولید قدم برداشته است. طبیعتاً برای حل این مسئله باید هر چه سریعتر چاره اندیشی و به عبارتی بازار خرید و فروش مواد خام را بیش از پیش سامان داد.