به گزارش توس اکو، ذبیح الله راستی، رئیس انجمن علمی کاردرمانی خراسان رضوی در نشست خبری «کاردرمانی برای همه» که به مناسبت روز جهانی کاردرمانی در سازمان نظام پزشکی مشهد برگزار شد؛ با اشاره به اینکه کاردرمانی با تمرکز بر به حداکثر رساندن استقلال عملکردی فرد به دنبال هر نوع آسیب، نقش بسزایی در رشد و توسعه فردی و اجتماعی افراد در جامعه ایفا می‌کند؛ گفت: متاسفانه این رشته و خدمات مرتبط با آن در جامعه معرفی نشده است. به طور کلی حیطه اقدامات کاردرمانی، کلیه فعالیت های هدفمند و معنادار زندگی انسان که در ۲۴ ساعت شبانه روز انجام می شود، شامل آموزش و تحصیل، مشارکت اجتماعی، بازی، کار، تفریح و فعالیت های اوقات فراغت و حتی خواب را شامل می شود و هر عاملی که انسان را از انجام هر یک از موارد فوق باز دارد، کاردرمانی در کنار دیگر درمانهای پزشکی و توانبخشی وارد عرصه می شود.

وی افزود: تمرکز کاردرمانی بر کارآمدسازی فعالیت‌های روزمره زندگی فرد و استقلال وی در بخش های مختلف زندگی است، از این رو کاردرمانی با رویکردی مراجع محور و بر اساس نیازمندی‌های عملکردی فرد، به ارزیابی دقیق حیطه‌ها‌ی‌ چالش‌آور در فعالیت‌های روزمره و به تبع آن طرح برنامه درمانی جامع می‌پردازد و با نگاهی کل‌نگر و جامعه‌نگر تمام ابعاد زندگی فرد را مورد سنجش قرار می‌دهد.

راستی گفت: علاوه بر بازتوانی، کاردرمانی بر حیطه‌های آموزش و پیشگیری نیز تاکید دارد. کاردرمانی با مشاوره و آموزش جنبه‌های مختلف رشد روانی و حرکتی در کودکان و همینطور سبک زندگی در بزرگسالان و سالمندان نقش پیشگیرانه مهمی در بروز اختلالات مربوطه دارد. شناسایی و مداخله زود هنگام در کاردرمانی پیش آگهی بهتری را در مدیریت اختلالات مختلف رقم می‌زند. با غربالگری در مهد کودک ها و مدارس می توان طیف وسیعی از اختلالات حرکتی، یادگیری و قامتی را شناسایی کرد و با آموزش به والدین و استفاده از خدمات کاردرمانی عواقب بعدی را به میزان قابل توجهی کاهش داد.

وی در خصوص جامعه هدف کاردرمانی گفت: از نوزادان تازه متولد شده تا افراد کهنسال با انواع اختلالات نورولوژی، ارتوپدی، ذهنی و روانی در دایره ارائه خدمات کاردرمانی قرار دارند و البته آنچه تاثیر کاردرمانی را مضاعف می‌سازد رویکرد تیمی و تعامل بین رشته‌ای با دیگر متخصصان از جمله پزشکان، گفتاردرمانگران، فیزیوتراپیست‌ها، روانشناسان، پرستاران و مددکاران اجتماعی است.

وی نسبت به فعالیت مداخله گران هشدار داد و گفت: پزشک نماها و مداخله گران گریبان نظام سلامت کشور را گرفته اند و صدمات جبران ناپذیری به سلامت جامعه وارد کرده و به یک تهدید جدی برای نظام سلامت بدل شده اند. متاسفانه کاردرمانی هم در سالیان گذشته درگیر این موضوع بوده و افرادی خارج از حوزه کادرمانی، بدون داشتن صلاحیت حرفه ای و دانش لازم اقدام به ارائه خدمات تخصصی کاردرمانی کرده و می کنند. خواهش من از مردم عزیز این است که گول تبلیغات اغواکننده فضای مجازی را نخورند، شکستن قولنج، درمان قطعی کمردرد، درمان قطعی پا درد و امثالهم در پیج های اینستاگرامی را باور نکنند. تمامی اعضای جامعه پزشکی در هر رشته ای دارای کد نظام پزشکی و نام و مشخصات ثبت شده در سامانه جستجوی اعضاِ نظام پزشکی هستند که از طریق سامانه membersearch.irimc.org  در دسترس عمومی قرار دارد.

چرا خدمات کاردرمانی تحت پوشش بیمه نیست؟ 

مدیر گروه انجمن کاردرمانی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با انتقاد از شانه خالی کردن بیمه ها از پوشش خدمات کاردرمانی گفت: باید از سازمان های بیمه‌گر پرسید چرا خدمات کاردرمانی نباید تحت پوشش بیمه باشد؟

دکتر ثریا قرباغی در نشست خبری «کاردرمانی برای همه» که به مناسبت روز جهانی کاردرمانی و از سوی روابط عمومی سازمان نظام پزشکی مشهد برگزار شده بود؛ گفت: متاسفانه بسیاری از مراجعه کنندگان به دلیل مسائل مالی و عدم جبران هزینه های خدمات کاردرمانی مجبور می شوند یا از دریافت خدمات انصراف دهند و یا با تعداد جلسات کمتر و در زمان محدود تر خدمات دریافت کنند. که قطعا نتیجه ی لازمِ درمانی را به دنبال نخواهد داشت.

وی با اشاره به لزوم بهره مندی از خدمات کاردرمانی در جامعه گفت: آپارتمان نشینی، تلویزیون یا دنیای دیجیتال و خانواده های کم جمعیت کنونی آفت رشد حسی، حرکتی، شناختی و هیجانی در خانواده ها به ویژه کودکان است. خانه های کوچکی که امکان بازی های حرکتی را از کودک می گیرند، دنیای جذاب مجازی و دیجیتال که کودک را محو خود می‌کند، نبود همبازی در خانواده و اطرافیان و در نهایت والدینی که درگیر مشغله های بزرگسالانه خود هستند و وقت کافی برای بازی و تعامل با کودکان ندارند متاسفانه منجر به پرورش کودکانی با درک و هماهنکی حرکتی پایین، شناخت ناکافی، به هم ریختگی های حسی، اعتماد به نفس پایین، پرخاشگری و مشکلات رفتاری و هوش هیجانی پایین می شوند. استفاده از ابزارهای دیجیتالی به قدری در کودکان مخرب است که می تواند علائم شبه اوتیسم در کودک سالم ایجاد کند. لذا در چنین شرایطی انجام مداخلات و اقدامات کاردرمانی بیش از پیش ضرورت می‌یابد. ضرورتی که سازمانهای بیمه گر و به طور عام نظام سلامت کمتر آن را درک کرده اند.

وی با اشاره به اینکه طیف مراجعان کاردرمانی گسترده است؛ گفت: از زمان تولد که نوزاد نارس متولد می‌شود و در بخش مراقبتهای ویژه نگهداری می‌شود کاردرمانگر در بیمارستان حضور دارد و اقدامات درمانی را آغاز می‌کند و این خدمات می‌تواند تا سالمندی گسترده شده باشد از نظر اختلال هر نوع اختلالی که با عملکرد روزانه تداخل ایجاد کنه نیاز به کاردرمانی دارد. اختلالاتی که ممکن است در طول زندگی برای افراد پیش بیاد مثل اختلالات و ضایعات بدو تولد که کودک را در شرایط مراقبتهای ویژه قرار می‌دهد. اختلالات رشدی و تکاملی کودکی، اختلالات عصب شناختی، اختلالات نورولوژی در دوران کودکی، ضایعات ارتوپدی که برای کودک رخ می‌دهد، ضایعات مغزی بعد از تولد، و اختلالاتی که گاهی در سنین بالاتر مانند سن دبستان مثل اختلالات یادگیری، بیش فعالی و نقص توجه بروز پیدا می‌کند میتواند کاندیدای استفاده از خدمات کاردرمانی باشد. در بزرگسالی هم ضایعات ارتوپدی اندام فوقانی که برای افراد به دلیل حوادث شغلی و یا تصادفات و … رخ می‌دهد، اختلالات نورولوژی مانند سکته مغزی و آسیب های مغزی، و گاها اختلالات نورولوژی که شرایط پیشرونده دارند مانند پارکینسون و ام اس و آلزایمر و …. اختلالات روانپزشکی که برای فرد محدودیت هایی ایجاد کرده مثل اسکیزوفرنیا، افسردگی، اختلالات خلقی، اختلالات اضطرابی و …. نیاز به دریافت مداخلات کاردرمانی دارند.

وی افزود: سالمندانی که ابعاد روانشناختی، حرکتی و شناختی‌شان محدود می‌شود و این امر منجر به کاهش کیفیت زندگی‌شان می شود؛ نیز نیاز به دریافت خدمات کاردرمانی خواهند داشت. گاهی هم مداخله ممکن هست در سطح جامعه باشد مثل اصلاحاتی که شهرداری در گذرگاه های شهری و تغییرات ارگونومی باید انجام دهد تا نیاز به دسترسی های افراد با ناتوانی های جسمی را مدنظر قرار بدهد و یا اموزشهای جامعه در مورد افراد با بیماریهای روانی و یا اختلالات ذهنی کودکان و بزرگسالان که منجر به پذیرش اجتماعی این افراد شوند؛ تا بتوانند راحت تر در جامعه حضور داشته باشند، به منابع اجتماعی دسترسی برابر داشته باشند و بتوانند زندگی باکیفیت تری را تجربه کنند. در واقع مداخلات کاردرمانی طیف وسیعی را شامل می‌شود.

وی با اشاره به اهمیت غربالگری‌ها در سنین پایین گفت: غربالگری های کاردرمانگران در سنین پایین منجر به شناخت زودتر بیماریها و پیشگیر از آن‌ها خواهد شد و تحت این شرایط کودکان می توانند درمان بهنگام را دریافت کنند به عبارتی زمان طلایی برای رشد و یادگیری کودک از دست نخواهد رفت.

وی در پاسخ به سوالی در خصوص استفاده کودکان از نمایشگرهای دیجیتالی گفت: استفاده از نمایشگرها در زمان خواب، غذا خوردن و بازی کودک ممنوع است!استفاده طولانی از نمایشگرها (موبایل و تلویزیون) دلیلی برای کاهش توجه کودکان، ایجاد تاخیرات رشدی مانند تاخیر در رشد زبان، رشد هیجانی، ارتباطی و حرکتی است و والدین باید دقت کنند که استفاده طولانی از موبایل در سنین پایین کودک را می‌تواند در معرض خطرات رشدی قرار دهد.

از آنجایی که محیط کودک خیلی می‌تواند در رشد مناسب تاثیر گذار باشد با کنترل زمان بازی کودکان و گذراندن وقت بیشتر با آنها از طریق بازیهای مختلف و ارتباط با کودک می‌توان بسیاری از مهارتهای کودکان را به آنها آموخت. به طور کلی تماشای تلویزیون یا گوشی موبایل در اتاق خواب کودک ممنوع است، این زمان، زمان آرامش کودک است و نباید با استفاده از موبایل این آرامش را بهم ریخت.

دکتر قرباغی با اشاره به شروع سال تحصیلی گفت: برخی از مشکلات تحصیلی کودکان می تواند به دلیل توجه و تمرکز پایین کودک، عدم انگیزه و علاقه برای یادگیری و… باشد. والدین و معلمان عزیز باید توانایی یادگیری کودک را مدنظر داشته باشند و در ماه های ابتدایی سال اگر همانند همسالانشان پیس نمی‌روند آنها را برای بررسی‌های تخصصی تر ارجاع دهند. اقدامات درمانی زودهنگام می‌تواند مشکلات این کودکان را کاهش دهد و مانع از بروز عوارض بعدی مثل کم شدن اعتماد به نفس کودک، پرخاشگری، افسردگی و ….. در کودک شود.