به گزارش توس اکو، سید جواد موسوی امروز یکشنبه ۲۳ شهریور ماه ۱۴۰۴ با اعلام این خبر افزود: موسیقی مقامی خراسان، یکی از بارزترین و قدیمی‌ترین نواهای موسیقی اصیل ایرانی و بخش مهمی از هویت میراث فرهنگی ناملموس خطه خراسان محسوب می‌شود.
هم‌چنین محمود طغرایی رئیس اداره ثبت آثار و حرائم تاریخی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی گفت: این موسیقی سنتی از دیر باز و در بین مناطق و اقوام مختلف خراسانی، به‌صورت مقام‌ها یا قالب‌های شکل یافته مشخص، نواخته و به همان شکل شنیداری به نسل‌ها، پی در پی، منتقل می‌شود.
او تصریح کرد: نام‌گذاری هر مقام یا قالب موسیقی در این ساختار، بر اساس تفسیر یا برداشت مفهومی ازماهیت صداهایی است که هریک از سازها و نواها در آن قالب، ایجاد و برداشت می‌شود.عمده مقام های موسیقی در خراسان ،از مفاهیم بلند عرفانی ،سر چشمه گرفته و گویای نگرش های معرفتی و عاشقانه به آفرینش و آفریدگار است تا جائی که خداوند باری تعالی،زیبایی مطلق وفلسفه زندگی،حرکت معنوی به سوی آن است.
“معراج نامه”یکی از مقام های معرفتی موسیقیایی است که درستایش حضرت رسول وعروج ایشان به معراج ، نواخته و نواهای آن با اشعار گوناگون ومرتبط با این سفر ملکوتی، سرایش می‌شود.
طغرایی تصریح کرد: شناسایی، مستند سازی و ثبت ملی میراث فرهنگی ناملموس، زمینه معرفی، ترویج و انتقال بین نسلی این عناصر را مهیا خواهد نموده و به آشنائی مناسب تر آحاد جامعه با این جلوه‌های ارزشمند فرهنگی و پیشینه آن‌ها کمک می کند.
استاد مجتبی خان‌قیطاقی، پژوهشگر برجسته موسیقی مقامی کشور در مورد چیستی و چگونگی این مقام گفت:
“مقام معراج نامه ” نام يکي از مشهورترين مقام‌های سازی و آوازی موسيقي شرق خراسان است.
خان‌قیطاقی افزود: اين مقام و آهنگ
روايتگر رويکرد معرفتی و عاشقانه به اهل بيت و پيامبر اسلام (ص) و نشانه‌ای از باورمندی مردم و هنرمندان اين خطه از خراسان است که به بهانه و با آواز ونقل زيبای منظوم ازداستان معراج پيغمبراسلام (ص) است.
او اظهار کرد: مقام معراج نامه سراسر توصيف، ذکر و ياد خداوند است و توصيفی نمادين از سير و سلوک هنرمند و مردم اين منطقه را درباورهای مذهبی و زندگی فرهنگی و آيينی آن‌ها در خود نقل می کند. این مقام فلسفه‌ای توصيفی وعرفانی به خود گرفته است که نزد مردم شرق خراسان از جایگاه بسیار بالایی برخوردار است.
او افزود: اين مقام به صورت سازی و آوازی روايت می‌شود که عمدتا توسط استادان دوتار نواز شرق خراسان اجرا می‌شود. هرکدام از هنرمندان دوتار نواز بايد توان بالاي اجرای اين مقام را داشته باشند که نوعی سير و سلوک و نگاه معرفتی آن‌ها را در انديشه، دريافته‌ها و شيوه بندگی آنان نشان می‌دهد.
خان قیطاقی گفت: اين مقام هم شعر قديم و هم شعر جديد دارد که شيخ رسول حسينی حدود دهه پنجاه آن‌را سروده است که با مطلع زير آغاز می‌شود و يک شعر تصنيف شده براساس اين مقام دارد :
محمد يا حبيب‌الله مبارک باد و آن معراج
تويي از حق رسول‌الله مبارک باد و آن معراج
رسول المرسلين هستی امام المتقين هستی
شفيع المذنبين هستی مبارک باد و آن معراج
به نزدت جبرئيل آمد براق نازنين آورد
به تو سلطان دين آورد مبارک باد و آن معراج
همين که رفت پيغمبر براق ايستاده بود بر در
شدک راکب به آن سرور مبارک باد و آن معراج
شب تاريک ظلمانی شدی چون ماه تابانی
همی رفتی به جولانی مبارک باد و آن معراج
نظر کردی سوي بالا سلام آمد از آن الله
برايت يا رسول الله مبارک باد و آن معراج
خداوند گفت که چون ديدم به رحمت هم پسنديدم
گناه جمله بخشيدم مبارک باد و آن معراج
شایان ذکر است استان خراسان رضوی با ثبت ملی ۲۳۰ عنصر میراث فرهنگی ناملموس در فهرست آثار ملی ،بیشترین عناصر ثبت ملی استانی را دارد.