بــر اســاس گــزارش ســال ۲۰۲۲ آنکتــاد (کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل) در خصــوص وضعیــت ســرمایه‌گذاری خارجــی جهــان، میــزان ســرمایه‌گذاری مســتقیم خارجــی در ایــران طــی ســال ۲۰۲۱ بــه ۱ میلیــارد و ۴۲۵ میلیــون دلار رســید کــه بــا افزایــش ۸۳ میلیـون دلاری نسـبت بـه سـال قبـل، حـدود ۶,۱۸ درصـد افزایـش داشـته اسـت. ایـن در حالـی اسـت کـه سـرمایه‌گـذاری خارجـی در ایـران در سـال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۱۹ و ۲۰۱۸ بـه ترتیـب ۱۱ درصـد، ۳۶,۴ درصـد و ۳۰ درصـد کاهـش نشـان می‌دهـد. در مجمـوع رونـد سـرمایه‌گـذاری خارجـی در ایـران طـی یـک دهـه گذشـته نزولـی بـوده و بـه یـک سـوم تقلیـل یافتـه اسـت. ایـن در حالـی اسـت کـه رونـد مزبـور در مـدت زمـان یـاد شـده در بیـن کشـورهای در حـال توسـعه بـا شـیب ملایمی صعـودی بـوده اسـت. به گزارش فارس، بــر اســاس گزارشی که مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت منتشر کرده است، ســال گذشــته میــلادی در جهــان، ۱,۵۸۲ تریلیــون دلار جــذب ســرمایه‌گذاری مســتقیم خارجـی انجـام شـده کـه نسـبت بـه سـال پیـش از آن، ۶۱۹ میلیـارد و ۱۷۱ میلیـون دلار بیشـتر اسـت.
سهم ایران از میزان سرمایه‌گذاری در جهان
سـهم ایـران از میـزان سـرمایه‌گـذاری در جهـان ۰,۰۹ درصـد اسـت. سـهم ایـران در سـال ۲۰۲۰ برابـر بـا ۰,۱۳ درصـد و در سـال ۲۰۱۹ برابـر بـا ۰,۰۹ درصـد بـود. بـر اسـاس ایـن گـزارش، ایـران در سـال ۲۰۲۱(۱۴۰۰)در جایـگاه هشـتادم کشـورهای سـرمایه‌پذیـر جهـان قـرار دارد. بـا اینکـه همیشـه سـرمایه‌گـذاری مسـتقیم خارجـی کشـورهای توسـعه‌یافتـه از سـرمایه گـذاری مسـتقیم خارجـی کشــورهای در حــال توســعه بیشــتر بــوده اســت امــا در ســال ۲۰۲۰، ایــن رونــد معکــوس شــد و در ســال ۲۰۲۱ ادامــه یافـت. سـهم کشـورهای در حـال توسـعه از کل سـرمایه‌گـذاری مسـتقیم خارجـی انجـام شـده در جهـان در سـال ۲۰۲۱ نزدیـک بـه ۵۲,۸۷ درصـد برابـر بـا ۸۳۶ میلیـارد و ۵۷۱ میلیـون دلار بـوده اسـت. ایـن رقـم در سـال ۲۰۲۰ برابـر بـا ۶۶,۳ درصـد بـود. کشـورهای توسـعه‌یافتـه ۷۴۵ میلیـارد و ۷۳۹ میلیـون دلار سـرمایه‌گذاری مسـتقیم خارجـی جـذب کردنـد کـه ۴۷,۱۲ درصـد کل سـرمایه‌گذاری مسـتقیم خارجـی در جهـان اسـت. ایـن رقـم در سـال ۲۰۲۰ برابـر بـا ۳۱,۲درصـد بـود. بـه نظـر می‌رسـد، آغـاز شـیوع کرونـا در سـال ۲۰۲۰ بـر میـزان جـذب سـرمایه‌گـذاری مسـتقیم خارجـی کشـورهای توسـعه‌یافتـه بـه شـدت تأثیـر گذاشـته اسـت و ایـن رونـد همچنـان ادامـه دارد. بررســی میــزان انباشــت ســرمایه ســرمایه‌گــذاری مســتقیم خارجــی طــی دو دهــه گذشــته در جهــان و منطقــه و مقایسـه وضعیـت ایـران نیـز نشـان می‌دهـد وضعیـت ایـران از نظـر میـزان رشـد جـذب سـرمایه طـی ایـن سـال‌ها در مقایسـه بـا کشـورهای منطقـه مناسـب اسـت به‌طوری‌کـه رشـد انباشـت سـرمایه در ایـران در سـال ۲۰۱۰ نسـبت بـه سـال ۲۰۰۰ حـدود ۱۱ برابـر و در سـال ۲۰۲۱ نسـبت بـه ۲۰۱۰ حـدود ۲ برابـر شـده اسـت. در میـان کشـورهای منطقـه، امـارات متحـده عربـی چنیـن وضعیتـی دارد و سـایر کشـورها نتوانسـته‌اند در هـر دو دوره چنیـن رکـوردی بـه ثبـت برسـانند. بـا وجود این، میـزان انباشـت سـرمایه خارجـی ۶۰ میلیـارد دلاری ایـران در سـال ۲۰۲۱ نسـبت بـه عمـده کشـورهای منطقـه بسـیار پاییـن‌تـر اسـت و در ایـن خصـوص کشـورهای امـارات، عربسـتان، ترکیـه و مصـر بـا انباشـت سـرمایه بیـن ۱۲۰ تـا ۲۶۰ میلیـارد دلار پیشـتازند.
چالش‌های سرمایه‌گذاری در ایران
مهم‌تریـن چالـش سـرمایه‌گـذاری در ایـران ناشـی از چالـش‌های سـاختاری اقتصـاد ایـران اسـت. ریسـک بـالای اقتصادی کشور عمدتاً به‌دلیــل تحریــم‌های خارجــی، عــدم ثبــات اقتصــادی، عــدم درک درســت ســرمایه‌گــذاران از جایگاه اقتصادی ایران، موانع حقوقی و ضعف ناکارآمدی سیستم قضایی کشور در حمایت از سرمایه و سرمایه‌گذاری خارجی از جمله موانع عمده جذب سرمایه‌گذاری خارجی در ایران برشمرده می‌شود.
https://tooseco.ir/?p=13740
