به گزارش توس اکو و به نقل از روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی؛ سیدمحمدرضا هاشمی، مدیر پایش طرحها و برنامههای اتاق مشهد با اعلام این خبر توضیح داد: در این طرح همچون دورههای گذشته ۲۸ مانع اصلی در محیط کسب وکار مورد سنجش قرار گرفت که با توجه به گزارش پایش ملی محیط کسب و کار ایران در بهار ۱۴۰۲ که از سوی اتاق ایران منتشر شده است، خراسان رضوی با ۶ پله نزول نسبت به فصل زمستان ۱۴۰۱ و کسب نمره شاخص ۶٫۲۳ در رتبه بیستوهفتم استانهای کشور قرار گرفت. این نمره، پایینترین نمره استان طی ۲۷ دوره گذشته این طرح (از پاییز ۹۵) محسوب میشود.
وی اضافه کرد: ۳۲۶ فعال اقتصادی از خراسان رضوی که در این طرح شرکت نمودهاند، «غيرقابل پيش بيني بودن و تغییرات قيمت مواد اوليه و محصولات»، «دشواري تأمين مالي از بانكها» و «بی ثباتی سیاستها، قوانین و مقررات و رویههای اجرایی ناظر بر کسبوکار» را نامناسبترین مؤلفههایی دانستهاند که بر محیط کسبوکار استان تاثیر گذاشته است.
هاشمی ادامه داد: مؤلفههای مناسب در محیط کسبوکار استان در فصل مذکور نیز بنا به ارزیابی فعالان اقتصادی استان، «نحوه استقبال مشتریان از نوآوری»، «ابتکار در ارائه خدمات و محصول» و «سطح دسترسي به آب و حاملهای انرژی» بوده است.
وی متذکر شد: نکته قابل توجه اینجاست که از ۲۸ مؤلفه طرح پایش محیط کسب و کار، طبق نظر شرکت کنندگان در طرح، تنها ۴ مؤلفه نسبت به دوره پیشین، بهبود را تجربه کرده و ۲۴ مؤلفه دیگر نمره پایین تری نسبت به زمستان ۱۴۰۱ کسب نموده اند.
مدیر پایش طرحها و برنامههای اتاق بازرگانی خراسان رضوی در بخش دیگری از این گفتگو، به سوابق و بنیانهای علمی این بررسی و پایش فصلی اشاره کرد و توضیح داد: پیش از اجرای این طرح توسط اتاق بازرگانی، مرکز پژوهش هاي مجلس شوراي اسلامی از تابستان سال ۱۳۸۹ طی ۲۶ دوره متوالی و با همکاري تشکل هاي اقتصادي سراسر کشور نسبت به پایش محیط کسب و کار اقدام میکرده است. بعدها انجام این پایش به اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران سپرده شد و از مسیر اتاقهای استانی، در هر فصل دنبال گردید.
وی اضافه کرد: این پژوهش با رویکرد تلفیق داده های پیمایشی با داده های آماری و براساس نظریه عمومی کارآفرینی شین برنامه ریزی شده و به صورت فصلی انجام میگیرد. داده های این پیمایش، حاصل از ادراک سنجی از وضعیت مؤلفه های محیط کسب وکار کشور بوده و منبع آن فعالان اقتصادی هستند. آمارگیری تلفنی با کمک سه اتاق(بازرگانی، اصناف و تعاون) و با استفاده از روش تکمیل پرسشنامه الکترونیکی انجام میگیرد و داده های دیگر نیز از منابع آماری رسمی کشور تهیه و مورد بهرهبرداری قرارگرفته اند.
هاشمی یادآور شد: براساس نظریه عمومی کارآفرینی شین، میتوان دو مجموعه عوامل محیطی معین را به محیط اقتصادی و محیط نهادی تفکیک کرد. عوامل محیط اقتصادی شامل محیط اقتصاد کلان، محیط مالی، ساختار توليد و محيط جغرافيايي و عوامل محیط نهادی شامل محيط سیاسی، محيط حقوقي، محيط فرهنگي و محيط آموزشی و علمی، محيط فناوري و نوآوري و ساختار دولت می شود.
وی اضافه کرد: این دو مجموعه عوامل بر كسب و كارهاي موجود و بر فرآیند کارآفرینی که در واقع نقطه آغازین کسب وکار است، اثر می گذارند. هر چه محیط کسب وکار (محیط نهادی و اقتصادی) شرایط بهتری داشته باشد، بهره برداری از فرصتهای کارآفرینی بیشتر است. در واقع این پایش فصلی دارای مبانی علمی لازم بوده و متکی بر مولفههایی است که در بطن این محیط بر یک فعالیت اقتصادی تاثیر ایجاد میکند.
نمره هر یک از ۲۸ مؤلفه طرح پایش محیط کسب و کار استان به همراه میزان تغییرات نسبت به فصل گذشته مطابق جدول ذیل آمده است. (تغییرات منفی به منزله بهبود نمره مولفه نسبت به فصل گذشته میباشد.)
مولفه (به ترتیب نمره بهار ۱۴۰۲) | زمستان ۱۴۰۱ | بهار ۱۴۰۲ | درصد تغییر |
غيرقابل پيش بيني بودن و تغییرات قيمت مواد اوليه و محصولات | ۸٫۴۷ | ۸٫۱۹ | ۳٫۳۱%- |
دشواري تأمين مالي از بانكها | ۷٫۱۳ | ۷٫۵۵ | ۵٫۸۹% |
بی ثباتی سیاستها، قوانین و مقررات و رویه های اجرایی ناظر بر کسب وکار | ۷٫۲۸ | ۷٫۴۴ | ۲٫۲۰% |
فساد و سوءاستفاده افراد از مقام و موقعیت اداری در دستگاههاي اجرایی | ۷٫۰۶ | ۷٫۲۵ | ۲٫۶۹% |
موانع در فرایندهای اداری و اخذ مجوزهای کسب وکار در دستگاههاي اجرايي | ۷٫۹۶ | ۷٫۲۲ | ۹٫۳۰%- |
رويه هاي سختگيرانه اداره های كار و بيمه تأمین اجتماعی براي مديريت نيروي انساني | ۶٫۵۳ | ۷٫۱ | ۸٫۷۳% |
وجود انحصار، امتياز يا هرنوع رانت به يك يا تعدادي از رقبا در بازار | ۶٫۷۵ | ۶٫۹۹ | ۳٫۵۶% |
رويه هاي ناعادلانه مميزي و دريافت ماليات | ۶٫۷۶ | ۶٫۹۲ | ۲٫۳۷% |
برداشت هاي سليقه اي از قوانين و مقررات توسط مأموران محیط زیست، شهرداری، گمرک، بهداشت | ۶٫۳۶ | ۶٫۸۱ | ۷٫۰۸% |
دخالتهاي غيرمنطقي نهادهاي حاكميتي در تعیین قیمتها در بازار | ۶٫۷۳ | ۶٫۷۹ | ۰٫۸۹% |
فقدان یا شفاف نبودن آمار و اطلاعات مورد نياز براي فعاليت اقتصادي | ۶٫۲ | ۶٫۶۸ | ۷٫۷۴% |
ضعف دادگاهها در رسیدگی به شکایات و پيگرد موثر متجاوزان به حقوق ديگران | ۶٫۸۱ | ۶٫۶۸ | ۱٫۹۱%- |
توليد و عرضه نسبتاً آزاد كالاهاي غيراستاندارد و تقلبي در بازار | ۶٫۵۸ | ۶٫۵۱ | ۱٫۰۶%- |
وجود رقابت غيرمنصفانه شركتها و مؤسسات دولتی یا شبه دولتي در بازار | ۵٫۹۱ | ۶٫۳۸ | ۷٫۹۵% |
كارگريزي عمومي و ضعف فرهنگ کار در جامعه | ۶٫۲۳ | ۶٫۳۵ | ۱٫۹۳% |
عرضه کالاها و محصولات قاچاق در بازار ایران | ۶٫۱۳ | ۶٫۳ | ۲٫۷۷% |
محدوديتهاي دسترسي به شبکه تلفن همراه و اينترنت | ۵٫۹۴ | ۶٫۲۵ | ۵٫۲۲% |
كمبود فناوريهاي نوین وتجهیزات مورد نياز | ۶ | ۶٫۰۲ | ۰٫۳۳% |
ضعف زيرساختهاي حمل و نقل جاده اي، ريلي، هوايي، دريايي و بندري | ۵٫۴۵ | ۵٫۹۹ | ۹٫۹۱% |
فقدان ارتباط مناسب میان عوامل تأمین مواد اولیه، تولید و عرضه یک محصول در بازار | ۵٫۷۲ | ۵٫۹ | ۳٫۱۵% |
كمبود نيروي كار ماهر | ۵٫۸۹ | ۵٫۹ | ۰٫۱۷% |
ضعف نظام توزيع و مشكل در رساندن محصول به بازار | ۵٫۶۸ | ۵٫۸۲ | ۲٫۴۶% |
تمايل عمومی به خريد كالاهاي خارجي و بي رغبتي به خريد محصولات ايراني | ۵٫۴۲ | ۵٫۶۱ | ۳٫۵۱% |
بي تعهدي طرف هاي قرارداد و معامله به اجرای تعهدات و وعده هایشان | ۵٫۲۶ | ۵٫۴۷ | ۳٫۹۹% |
كمبود تقاضا در بازار | ۵٫۲۴ | ۵٫۴۴ | ۳٫۸۲% |
محدوديت دسترسي به حاملهای انرژی | ۴٫۸۸ | ۵٫۱۲ | ۴٫۹۲% |
محدوديت دسترسي به آب | ۴٫۳۳ | ۴٫۷۵ | ۹٫۷۰% |
نحوه استقبال مشتریان از نوآوری و ابتکار در ارائه خدمات و محصول | ۳٫۹۴ | ۴٫۲۰ | ۶٫۶۰% |