به گزارش توس اکو، در این همایش که در محل اتاق بازرگانی خراسان رضوی، رئیس کمیسیون حمل و نقل و ترانزیت و امور مرزی اتاق بازرگانی خراسان رضوی عنوان کرد: خراسان رضوی قطب حمل و نقل و نقش ویژه ای در ترانزیت و حمل و نقل کشور دارد.احمد زمانیان ادامه داد: همایشی که در حال برگزاری است حاصل برنامه ریزی صاحب نظران بخش خصوصی و دولتی است و این افتخاری برای خراسان رضوی است. بی جهت نیست که خراسان رضوی قطب ترانزیت کشور شناخته می شود و شرکت های حمل و نقل استان ‌نقش تاثیر گذاری در ترانزیت و حمل و نقل بین المللی کشور دارند.

وی ضمن اشاره به موقعیت ژئوپولتیکی و ژئواکونومیکی ایران گفت: از آنجایی که ایران در محور شرق به غرب و جنوب به شمال به عنوان گذرگاه استراتژیکی شناخته می شود بنابراین نقش کریدورها در اقتصاد و لجستیک فوق العاده بسیار مهم است.

رئیس انجمن حمل و نقل و ترانزیت خراسان رضوی ادامه داد: امروز کریدور ها فقط ابزاری برای حمل و نقل نیست بلکه ابزاری برای گسترش تجارت و تقویت اقتصاد منطقه ای و جهانی است. شاید در سال های اخیر همایش هایی منطقه ای برگزار شده است اما این همایش به دلیل ملی بودن از جنبه ها و محورهای مهم برخوردار است.

زمانیان دریافت مقاله های علمی را از بخش های مهم این همایش دانست و گفت: پس از فراخوان برای ارائه‌ مقاله بالغ بر ۲۶مقاله به دبیرخانه همایش رسید که پس از بررسی سه مقاله برتر انتخاب شد که در این همایش مورد تجلیل خواهند گرفت.

تشکیل «ستاد ملی ترانزیت و لجستیک»

در ادامه این همایش مدیرکل دفتر ترانزیت و حمل و نقل بین المللی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای عنوان کرد: اگر از جنبه تاریخی و تمدنی گذشته ایران در بخش ترانزیت بگذریم در دوران معاصر برای استفاده از موقعیت جغرافیای کشور در حوزه ترانزیت سه نقطه عطف وجود دارد.

جواد هدایتی ادامه داد: هنگامی که شوروی سابق در سال ۱۹۹۲ دچار فروپاشی شد و کشورهای زیادی شکل گرفت و همین اتفاق باعث شد تا از آن زمان ترانزیت در قلمرو کشور ما رونق زیادی بگیرد و زمینه ساز اتفاقات بسیاری باشد.

وی ادامه داد: بزرگترین مشکل و چالش این چند دهه در توسعه ترانزیت در داخل کشور عدم سازماندهی و مدیریت منسجم بوده است. کسانی که در این عرصه حضور دارند نسبت به این مسأله آگاهی دارند که این چالش هایی وجود داشته و کشور ما در طول چند دهه گذشته در مورد قاچاق به یک جمع بندی نرسیده است و اما در حال حاضر و بعد از چندین دهه به یک اجماع نسبی رسیده ایم.

ترانزیت علاوه بر مزیت های اقتصادی، منافع زیادی در حوزه امنیتی و تجارت برای ما دارد که نباید از آن غافل شد.مدیر کل دفتر راهداری سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کشور به فواید همسویی تجارت منطقه با موقعیت ترانزیتی کشور اشاره کرد و گفت: اگر جریان اقتصادی و بازرگانی کشورهای منطقه به موقعیت ما گره بخورد، منافع زیادی برای ما به وجود خواهد آورد و صرفا نباید در این زمینه دیدگاه اقتصادی داشت که این موضوع در سطوح عالی کشور مطرح است.

هدایتی ضمن بیان نقطه عطف دوم در حوزه ترانزیت ایران گفت: نقطه عطف دوم در آغاز دولت سیزدهم رخ داد و توسعه ترانزیت و حمل و نقل بین المللی در مناظرات انتخاباتی نیز به خوبی دیده می شد و در زمان دولت سیزدهم در کشور در زمینه ترانزیت اتفاقات خوبی افتاد و روابط ما با خیلی از کشورهای همسایه بهبود یافت.

نتیجه آن نیز این شد که در سال گذشته در حوزه حمل و نقل جاده ای ۱۵ میلیون تن بار ترانزیت جا به جا شد که بعد از یک دهه رکورد کشور ما در حوزه ترانزیت شکست.

هدایتی ادامه داد: نقطه عطف سوم برنامه هفتم توسعه کشور است. تقریبا در حوزه حمل و نقل مهم ترین و جامع ترین ظرفیت های قانونی در حوزه گذر و ترانزیت است. چالش های اساسی این چند دهه اخیر در این برنامه دیده شده و راهکارهایی برای رفع آن اتخاذ شده است که مهم ترین آن تشکیل« ستاد ملی ترانزیت و لجستیک» است که قرار است به ریاست رئیس جمهور تشکیل شود.

مدیر کل دفتر راهداری سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کشور تلفیق لجستیک و ترانزیت را بسیار سود آور دانست و تشریح کرد: اگر در کنار ترانزیت، لجستیک نیز در این ستاد ارتقا یابد، در طول این چند سال علاوه بر رفع یکسری مشکلات نقش آفرینی کشور ما در حوزه ترانزیت توسعه پیدا می کند.۹ درصد تولید ناخالص کشور ما به حمل و نقل اختصاص دارد که ۹۰ درصد آن مربوط به حوزه جاده ای است.

هدایتی ادامه داد: بیش از ۴۰ هزار ناوگان یعنی ۱۰ درصد از ناوگان کل کشور با ۵۰ هزار راننده در زمینه ترانزیت فعالیت دارند که این ظرفیت متعلق به بخش خصوصی است. وی ضمن اشاره به تشکیل کریدورها در کشورهای همسایه گفت: در منطقه کریدورهای زیادی در حال شکل گیری است که بعضا رقیب ما هستند.

این فضای جدیدی است که در دنیا و منطقه خاورمیانه در حال شکل گیری است. در واقع یک جنگ کریدوری شکل گرفته و همه دنبال منافع حداکثری در این حوزه هستند. نباید تحت تاثیر خیلی سیاه نمایی ها قرار بگیریم و باید به جای تمرکز روی تحولات منطقه روی ظرفیت های خود تمرکز کنیم.

هدایتی خاطر نشان کرد: هوشمندسازی حمل و نقل و کاهش نقاط ضعفی که موجب ایستایی ناوگان می شود و همچنین بهبود پایانه ها موجب رشد حمل و نقل بین المللی و ترانزیت در کشور ما خواهد شد.

آینده ترانزیت ایران؛ وابسته به رفع موانع فرآیندی

رئیس مرکز بین الملل وزارت راه و شهرسازی در ادامه این همایش توضیح داد: ترانزیت در ایران فراز و فرودهای بسیاری داشته است. از پنج میلیون تن تا ۱۳میلیون در سال۹۳ ، ۱۷میلیون در سال ۱۴۰۱چندین رکورد داشته ایم.

امین ترفع ادامه داد: ترانریت ریلی کشور هر ماه یک ممیز دو دهم میلیون تن در سال است که در هفت یا هشت سال اخیر ثابت بوده و یک روند خطی داشته است و باید گفت این ترانزیت جاده ای است که روند ترانزیت را تعیین می کند.

وی افزود: روند ترانزیت جاده ای ایران تابع ترانزیت فرآورده های نفتی است یعنی ایران و جغرافیای آن طوری است که برای ترانزیت فرآورده‌ای نفتی مناسب است.اگر قیمت فرآورده‌های نفتی کاهش پیدا کند ترانزیت این فرآورده ها کم می شود و اگر قیمت فرآورده‌های نفتی افزایش پیدا کند میزان ترانزیت هم افزایش می یابد. موانع سیاسی و مداخلات غیر تجاری باعث می شود تا روند ترانزیت فرآورده‌ای نفتی متغیر باشد.

ترفع با اشاره به میزان ترانزیت تا پایان سال ادامع داد: اگر با روند فعلی ادامه بدهیم تا پایان سال ۲۰میلیون تن کالا از کشور ترانزیت می شود که عدد قابل توجهی است که از بعد از فروپاشی شوروی سابق ما چنین رکوردی را نداشته ایم و تا پایان سال ترانزیت ریلی دو میلیون تن از مجموع ترانزیت بیست میلیون تنی کشور است.

رئیس مرکز بین الملل وزارت راه و شهرسازی اهداف ترانزیتی کشور را چهل میلیون تن در برنامه هفتم توسعه دانست و گفت: اگر بخواهیم به اهداف برنامه هفتم یعنی ترانزیت چهل میلیون تن در سال برسیم باید ماهانه تا بیش از سه میلیون تن ترانزیت انجام بدهیم که در حال حاضر بیش از یک و نیم میلیون تن است.بیش از این میزان از نظر فرآیندی امکان پذیر نیست اما از نظر زیر ساختی امکان پذیر است و اگر مشکل فرآیندی در مرزها نباشد تا بیش از سه و نیم میلیون ترانزیت از کشور امکان پذیر است.

از دست رفتن مزیت ترانزیتی ایران

رئیس اتاق بازرگانی خراسان رضوی امشب در اتاق بازرگانی خراسان رضوی عنوان کرد: تنها چیزی که بیش از هر چیزی اهمیت دارد، این است که راه های ترانزیتی برای ما یک ثروت است و باید از آن بهره برداری کنیم. ایران از قدیم چهارراه ترانزیتی این بخش از جهان بوده است. این مزیت را تقریبا در حال حاضر از دست داده ایم.

محمد رضا توکلی زاده ادامه داد: کشورهای دیگر به قدری در این زمینه برنامه ریزی کرده اند که ما در حال از دست دادن همه چیز هستیم. این می طلبد که یک همیت همه جانبه ملی برای این منظور شکل گیرد و با یک تصمیم همه جانبه در این مسیر گام برداریم تا عقب ماندگی ها جبران شود.

هیچ زیربنایی در مقایسه با دیگر کشورهای منطقه در حوزه ترانزیتی نداریم. وی افزود: لازم است از همین رو روی این مساله و مزیت سرمایه گذاری کرد. این مزیتی است که در اقتصاد ما تاثیری فوق العاده دارد. امارات به عنوان یک کشور کوچک بیشترین استفاده را از ترانزیت کالا دارد. فقط حجم معاملات ما ۲۲ میلیارد دلار در سال است که این نشان می دهد این کشور توانسته ما را جذب کند. خود ما در این حوزه خیلی ضعیف عمل کرده و نتوانسته ایم بهره برداری کنیم.