طبق تعریف انجمن بینالمللی اکوتوریسم (TIES)، میتوان اکوتوریسم را به عنوان سفری مسئولانه به مناطق طبیعی تعریف کرد که در این سفر محیط زیست و رفاه مردم محلی حفظ میشود، این نوع سفر همچنین تفسیر و آموزش را در بر میگیرد.
چنین سفرهایی را میتوان به لطف شبکه بینالمللی موجود میان افراد، مؤسسات و صنعت گردشگری ایجاد کرد که در آن گردشگران و متخصصان گردشگری در مورد مسائل زیست محیطی آموزش میبینند.
همچنین اکوتوریسم ملی استرالیا، این نوع از گردشگری را به عنوان گردشگری پایدار زیست محیطی با تمرکز اولیه بر تجربه مناطق طبیعی تعریف میکند که درک، قدردانی و حفاظت از محیط زیست و موضوعات فرهنگی را تقویت میکند.
گردشگری اکوتوریسم علاوه بر به حداقل رساندن تأثیرات فیزیکی، اجتماعی، رفتاری و روانی زمینه ایجاد فرهنگ احترام و حفاظت از محیط زیست و در عین حال ارائه تجربیات مثبت به بازدیدکنندگان و میزبانان فراهم میسازد.
امروزه دسترسی به مقاصد اکوتوریسم از راه دور آسانتر شده است. برای بسیاری از مردم، مقاصد و فعالیتهای گردشگری سنتی کافی نیستند و به تعبیری از تجربه آنها احساس رضایت نمیکنند، بنابراین امروزه افراد علاقه بیشتری به گردشگری چالشبرانگیز و آموزشی پیدا کردهاند.
در اکوتوریسم، آگاهی بیشتری نسبت به لزوم حفاظت از محیط زیست و تمایل به مشارکت در این امر وجود دارد، به گونهای که میتوان برخی از مسافران را که مایلند دوستدار محیط زیست تلقی کرد. اکوتوریسم ممکن است به حفاظت از مکانهای حساس محیطی و افزایش آگاهی در مورد مسائل حساس محیطی و اجتماعی نیز کمک کند. همچنین ممکن است فرصتهای درآمدی مناسبی برای مردم محلی ایجاد کند.
پیوستن به اکوتوریسم راهی برای تضمین ادامه رونق صنعت گردشگری و ارائه مزایای اجتماعی و اقتصادی به مقاصد و جوامع در سراسر جهان است. اکوتوریسم فرصتی را برای غرق شدن در دنیای طبیعی به شیوهای لذت بخش و مؤثر فراهم میکند که در نتیجه شفقت بیشتر و سرپرستی بهتر از شگفتیهای طبیعی باقی مانده جهان را به همراه دارد.
علیرغم هدف حفاظت از محیط زیست، اکوتوریسم میتواند حتی ناخواسته آسیبهای زیست محیطی ایجاد کند؛ چراکه اکوتوریستها اغلب به مناطق و محیطی شکننده میروند که در معرض خطر سقوط یا فرسایش قرار دارند.
اختلال در حیات وحش، حذف پوشش گیاهی (در راستای جمعآوری گیاهان) و افزایش تولید زباله به دلیل حضور بازدیدکنندگان در منطقه نیز از پیامدهای احتمالی اکوتوریسم است.
برخی از بازدیدها در دورههای حساس مانند دورههای پرورش یا جوجهریزی انجام میشود و اثرات پنهانی مانند مصرف سوخت برای سفرهای هوایی یا جادهای نیز وجود دارد، از این رو خطر تبدیل اکوتوریسم به گردشگری انبوه علاوه بر تأثیرات زیستمحیطی، تأثیرات عظیم در سطوح مختلف نیز به دنبال خواهد داشت که از جمله آنها میتوان پاکسازی زمینها برای ساخت زیرساختها (جادهها هتلها) را نام برد.
تفاوتهای اکوتوریسم و گردشگری انبوه
در مقایسه با گردشگران انبوهی که به دنبال حواسپرتیها، مکانهای فرهنگی و زندگی شلوغ شهرهای بزرگ هستند، شانس بیشتری برای سفر گردشگران بومگردی به مکانهای احاطه شده در طبیعت وجود دارد.
اکوتوریسم معمولاً به این معنی است که مسافران ملزومات سفر خود را مهیا میکنند، در حالی که گردشگری انبوه در ارتباط با آژانسهای مسافرتی و اپراتورهای تور صورت میگیرد.
در گردشگری انبوه، خدمات مختلفی درگیر هستند، در حالی که در سایت اکوتوریسم تعداد کمی از خدمات درگیر هستند. فعالیتهای اکوتوریسم معمولاً مرتبط با طبیعت هستند، به عنوان مثال میتوان پیادهروی و کاوش در مسیرها، تماشای پرندگان و یا غواصی در صخرهها را از این دسته دانست.
بر اساس موارد گفته شده اکوتوریسم در مقایسه با گردشگری رایج و معمول از نظر فیزیکی با سختی بیشتری همراه است. گروههای کوچک و اقامت طولانی مدت نیز در این نوع از گردشگری رایج است، در حالی که گردشگری انبوه اغلب متکی بر اقامت گروههای بزرگ برای دورههای زمانی کوتاه است.
منابع:
https://youmatter.world
https://greenglobaltravel.com/w
https://tooseco.ir/?p=12164