روز گذشته پس از حدود سه سال مذاکره، موافقت‌نامه تجارت آزاد ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا شامل کشورهای روسیه، ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان و بلاروس، توسط وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران و مقامات پنج کشور عضو آن اتحادیه و کمیسیون اقتصادی اوراسیا، طی مراسمی در حاشیه اجلاس سران اتحادیه اقتصادی اوراسیا در سن پترزبورگ روسیه امضا شد. مطابق این موافقت‌نامه تجارت آزاد، جهت افزایش تجارت فی‌مابین و گسترش همکاری‌ها، علاوه بر تسهیل تجارت و رفع موانع غیر تعرفه‌ای، تعرفه ورودی حدود ۸۷ درصد اقلام کالایی فی‌مابین حذف می‌شود.

البته پیش‌تر معاون ارتقای کسب و کارهای بین‌المللی سازمان توسعه تجارت گفته بود که همیشه در موافقت‌نامه‌های تجارت آزاد یک لیست منفی هم وجود دارد و در این موافقت‌نامه هم ۱۳ درصد کالاها یا در لیست ممنوعیت واردات است یا تعرفه واردات آن‌ها صفر نخواهد بود که از جمله این کالاها می‌توان به خودرو، صنایع نساجی، محصولات کشاورزی و بخشی از لوازم خانگی اشاره کرد.

اتحادیه اقتصادی اوراسیا با ۱۸۳ میلیون نفر جمعیت و واردات ۳۸۸ میلیارد دلاری از جهان، بازار بسیار بزرگ در نزدیکی ایران محسوب می‌شود. در همین راستا سازمان توسعه تجارت پیش بینی کرده با اجرایی شدن این توافق‌نامه تجارت ایران با کشورهای عضو این اتحادیه تا پنج سال آینده به ۱۸ تا ۲۰ میلیارد دلار برسد.

قبل از امضای توافقنامه تجارت آزاد، از سال ۱۳۹۸ توافقنامه تجارت ترجیحی بین ایران و کشورهای اوراسیا در حال اجرا بوده است. در دو تا سه سال اخیر با اجرایی شدن توافقنامه تجارت ترجیحی، حجم تجارت با کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا دو برابر شده است.

گفتنی است این توافق‌نامه پس از طی فرایند تصویب در مراجع قانونی همه کشورهای امضا کننده، وارد فرایند اجرایی خواهد شد.

تجارت فعلی ایران با اوراسیا چقدر است؟

کل تجارت ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا در سال گذشته بیش از ۳.۲ میلیارد دلار بوده که از این میزان، ۱.۴ میلیارد دلار مربوط به صادرات ایران و ۱.۷ میلیارد دلار مربوط به واردات ایران از اتحادیه اقتصادیه اوراسیا بوده است. با این حال همانطور که اشاره شد، انتظار می‌رود تا پنج سال آینده تجارت ایران با پنج کشور عضو اتحادیه اوراسیا بیش از پنج برابر شود و به ۱۸ تا ۲۰ میلیارد دلار برسد.

آمارهای منتشر شده در هشت ماهه سال جاری نیز نشان می‌دهد، تجارت ایران و پنج کشور اتحادیه اقتصادی اوراسیا به ۵.۲ میلیون تن کالا، به ارزش دو میلیارد و ۳۴۴ میلیون دلار رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل با رشد ۳۳.۵ درصدی در وزن و ۱۴ درصدی در ارزش همراه بوده است.

از این میزان دو میلیون و ۷۷۸ هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۷۴ میلیون دلار از ایران به کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا کالا صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴۵ درصد در وزن و ۲۰ درصد در ارزش افزایش داشته است. همچنین دو میلیون و ۳۹۰ هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۲۷۰ میلیون و ۴۰۰ هزار دلار نیز از این میزان تجارت در هشت ماهه امسال مربوط به واردات ایران از کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا است که نسبت به هشت ماه نخست سال گذشته با رشد ۲۲ درصدی در وزن و ۱۰ درصدی در ارزش همراه بوده است.

از بین پنج کشور عضو اتحادیه نیز، روسیه با خرید یک میلیون و ۴۹۵ هزار تن کالای ایرانی به ارزش ۶۱۶.۲ میلیون دلار و رشد ۳۲ درصدی، ارمنستان با ۹۲۹.۵ هزار تن کالا به ارزش بیش از ۲۷۱.۵ میلیون دلار و رشد سه درصدی، قزاقستان با ۳۰۵ هزار تن به ارزش ۱۲۳.۸ میلیون دلار با رشد ۱۰ درصدی، قرقیزستان با ۳۶ هزار تن به ارزش ۴۹.۷ میلیون دلار و با رشد ۱۲ درصدی و بلاروس با ۱۲.۳ هزار تن کالا به ارزش ۱۲.۳ میلیون دلار به ترتیب مقاصد صادراتی کالاهای ایرانی در بین اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا در هشت ماهه امسال بودند.

همچنین روسیه با فروش بیش از دو میلیون تن کالا به ارزش ۱.۱ میلیارد دلار و رشد ۱۲ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل، قزاقستان با ۱۰۶ هزار تن به ارزش ۴۷.۶ میلیون (کاهش ۳۹ درصدی)، بلاروس با ۱۹ هزار تن به ارزش ۴۳.۹ میلیون دلار (رشد ۶۶ درصدی)، ارمنستان با ۸۰۰۰ تن کالا به ارزش ۳۴.۴ میلیون دلار (رشد ۲۸۳ درصدی) و قرقیزستان با ۱۹۴۳ تن کالا به ارزش ۴.۴ میلیون دلار (رشد چهار درصدی)، به ترتیب فروشندگان کالا به ایران در بین اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا بودند.

بر این اساس در هشت ماهه امسال ۳۵.۴ درصد کل صادرات ایران و ۸۶.۶ درصد از کل واردات ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا به لحاظ ارزشی با روسیه انجام شده است.

در این میان بیش از ۸۴ درصد وزن و ۷۱ درصد ارزش واردات ایران از اوراسیا و ۲۰ درصد وزن و ۳۹ درصد ارزش صادرات ایران به این اتحادیه، مربوط به محصولات کشاورزی، غذایی و دامی بوده است./ایسنا